Krótka seria pytań i odpowiedzi na temat pieniądza, bankowości i Wielkiej Recesji

Posted by Mateusz Benedyk on luty 05, 2012
Mateusz Benedyk, Wpis Gościnny

Na naszym blogu można znaleźć dwa ważne eseje Mateusza Machaja: jeden na temat przyczyn kryzysu finansowego w Stanach Zjednoczonych (Anatomia Kryzysu 1.0) oraz drugi — traktujący o mechanizmach kryzysu w strefie euro (Anatomia Kryzysu 2.0). Jakub Wiśniewski przesłał nam tekst, który może stanowić dobrą wstępną lekturę przed bardziej „technicznymi” artykułami Mateusza.

Jakub Bożydar Wiśniewski

Krótka seria pytań i odpowiedzi na temat pieniądza, bankowości i Wielkiej Recesji

Pytanie: Dlaczego państwa i ich klienci w sektorze bankowym domagają się kontroli nad podażą pieniądza?
Odpowiedź: Ponieważ umożliwia im to:
1. Uprawianie inflacyjnej redystrybucji (pozaustawowego opodatkowywania) siły nabywczej pieniądza w swoim kierunku.
2. Monetyzowanie (inflacyjne spłacanie) swoich długów.
3. Tworzenie kredytu ex nihilo i branie od niego procentu.
4. Wdmuchiwanie podatników w wyższe stawki podatkowe poprzez zwiększanie ich nominalnych (ale nie realnych) dochodów.

P: Jakie są efekty uboczne przeprowadzania powyższych procesów?
O: 1. Zaburzanie rachunku ekonomicznego (uniemożliwianie porównywania przychodów i kosztów związanych z podejmowaniem jakiejkolwiek decyzji gospodarczej).
2. Zniechęcanie do oszczędzania (a tym samym do zdrowego inwestowania, gdzie oszczędności stanowią źródło zrównoważonego kredytu biznesowego).
3. Permanentna erozja realnych dochodów.
4. Zniekształcanie występującej w danej gospodarce struktury kapitałowej, czego następstwem są cykle koniunkturalne.

P: Czy powyższe punkty wyjaśniają pojawienie się obecnej Wielkiej Recesji?
O: Tak.

P: Co powinno się zrobić, żeby jak najszybciej się z niej wydostać?
O: 1. Należy umożliwić rynkowemu systemowi zysków i strat doprowadzenie do bankructwa niewypłacalnych banków i zrestrukturyzowania ich długów poprzez wystawienie na aukcję ich aktywów lub przekształcenie ich w fundusze powiernicze.
2. To samo tyczy się niewypłacalnych rządów.
3. Żadne nowe pieniądze nie powinny być drukowane ani tworzone w formie wirtualnych wpisów księgowych, aby nie przedłużać szkodliwych procesów opisanych w kontekście dwóch poprzednich pytań.
4. Długi publiczne i deficyty budżetowe powinny zostać zmniejszone.
5. Nie powinno się podejmować żadnych „inwestycji rządowych“, gdyż wszelkie tego rodzaju przedsięwzięcia są w najlepszym razie grami o sumie zerowej, nieograniczonymi rachunkiem zysków i strat, i z konieczności drenującymi siły witalne już i tak osłabionej prywatnej przedsiębiorczości.
6. Powinno się pozwolić na spadek cen i płac do poziomu poprzedzającego okres sztucznej koniunktury (albo nawet niżej), tak aby zaczęły one odzwierciedlać recesyjną rzadkość dóbr, umożliwiały dokonywanie rzetelnego rachunku ekonomicznego i pozwoliły sile roboczej błędnie zatrudnionej w okresie iluzorycznego boomu na bycie ponownie wchłoniętą przez rynek pracy.
7. Powinno się zachęcać ludzi do gromadzenia oszczędności, aby umożliwić skutecznym, ale wolnym od powiązań politycznych przedsiębiorcom dostęp do kredytu niezbędnego by dokonać realokacji błędnie zainwestowanego kapitału w kierunku zastosowań zgodnych z preferencjami konsumentów (zwłaszcza preferencjami czasowymi).

P: Co powinno się zrobić, żeby nie dopuścić do pojawiania się podobnych recesji w przyszłości?
O: 1. Ustawodawstwo o legalnych środkach płatniczych powinno zostać zniesione.
2. Banki centralne powinny zostać zlikwidowane.
3. Podatki od obrotu metalami szlachetnymi powinny zostać zniesione, tak aby metale te mogły odzyskać swoją rolę stabilnych środków płatniczych.
4. Powinna zostać dopuszczona konkurencyjna emisja walut.
5. Rządowe subwencje dla bankrutujących przedsiębiorstw prywatnych powinny być zakazane.

P: Czy powyższe rozwiązania były kiedykolwiek sprawdzone i okazały się skuteczne?
O: Tak, stanowiły one normę w czasie najbardziej zdrowych gospodarczo okresów w historii ludzkości. Spektakularne gospodarcze spowolnienia XX i początku XXI wieku, włączając Wielki Kryzys, stagflację lat 70., tzw. bańkę dot-comową i obecną Wielką Recesję, są rezultatem odchodzenia od nich na przestrzeni ostatnich 100 lat.

Podziel się na:
  • Wykop
  • Facebook
  • Twitter
  • del.icio.us
  • Google Bookmarks
  • Digg

Tags: , , ,

5 komentarzy to Krótka seria pytań i odpowiedzi na temat pieniądza, bankowości i Wielkiej Recesji

  • Do pytania „Co powinno się zrobić, żeby nie dopuścić do pojawiania się podobnych recesji w przyszłości?” dodałbym:

    6. Powinna zostać zapewniona możliwość zapłaty podatków w konkurencyjnych walutach
    7. Powinna zostać zapewniona możliwość wyboru waluty, w której zarabia się w sektorze publicznym i odbiera innego typu świadczenia.

    To są dwa bardzo ważne czynniki utrzymujące pusty pieniądz w obrocie.

  • Nie. Przynajmniej nie w polskim systemie prawnym – u nas nie ma jakoś specjalnie rozwiniętego „ustawodawstwa o prawnym środku płatniczym”.

    Ustawa o NBP, Art. 32, mówi tylko, że „Znaki pieniężne emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.” Kiedyś, w nieistniejącym już Kodeksie Zobowiązań, był obowiązek przyjmowania złotówki, obecnie jest trochę inaczej.

    Jest np. kodeks cywilny:
    art. 358
    § 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.

    Nie ma jednak przeszkód w zawieraniu umowy barterowej – np. samochód za srebro.

    Problem pojawia się ze względu na opodatkowanie tej transakcji. Podatki wyrażone są w złotówkach. Stąd mój punkt 6.

    Drugi potencjalny problem, to spór sądowy o zapłatę zobowiązania w przykładowym srebrze. Jest zasadą prawa cywilnego, że w sytuacji takiego sporu nie angażuje się stron trzecich. Co oznacza, że jeżeli zobowiązałem się do zapłacenia 5 uncji srebra, a teraz uchylam się od tego i nie posiadam srebra, to sąd NIE NAKAŻE mi zawarcia umowy ze stroną trzecią, abym to srebro nabył i miał z czego wypełnić warunki pierwotnej umowy. Nie, sąd nakaże mi spłacić zobowiązanie w złotówce, po ustalonym kursie.

    Dlatego też – przynajmniej w Polsce – pieniądz „alternatywny” jest dyskryminowany przez sztuczne podtrzymywanie obiegu złotówki, nie przez ustawodawstwo o prawnym środku płatniczym.

    Mało tego, Art. 6. Ordynacji podatkowej, mówi że:

    „Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.”

    Nie ma ani słowa o tym, że chodzi o prawny środek płatniczy. Jest kwestią interpretacji, prawa zwyczajowego i praktyki, że chodzi o złotówkę. A także, a może przede wszystkim, konkretnych ustaw i rozporządzeń, które definiują dane podatki i opłaty w złotówkach.

    PS. Nie jestem prawnikiem, więc z góry przepraszam prawników za laicką terminologię, ale istoty mam nadzieję nie przekręcam 🙂

  • C wy kurka wiecie o pieniadzach 🙂
    chyba nic…

    http://pl.wikipedia.org/wiki/Brakteat
    „stotną własnością brakteatów była ich częsta wymiana, z reguły 2 razy w roku, przy czym przy wymianie monet redukowano ilość monet, np. za 13-ście monet starych otrzymać można było jedynie 12-ście nowej edycji, przy czym jedynie nowe monetey były dopuszczone do obrotu. W ten sposób zapobiegono tendencjom gromadzenia pieniędzy i wymuszano ich szybki obrót, co prowadziło do stabilnego rozkwitu gospodarczego w średniowieczu.”

    ilu z was to wie?
    a ilu rozumie? 🙂

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*